نداشتن بیمه شخص ثالث چه پیامدهایی دارد؟ جریمه و مجازات قانونی

برای راندن یک وسیله نقلیه الزامات قانونی مشخصی وجود دارد. یکی از این قوانین می‌گوید که رانندگی بدون بیمه شخص ثالث غیرمجاز است و عواقب و جرایمی در پی خواهد داشت؛ درست مانند نداشتن گواهینامه. زیرا بیمه شخص ثالث مشخصا هنگامی که راننده در تصادفات مقصر باشد به میان خواهد آمد و روی وضعیت افراد زیان‌دیده یک تصادف تاثیرگذار خواهد بود. جرایم و عواقب نداشتن بیمه ثالث هم به شکل نقدی است و هم به شکل کیفری. در ادامه این مطلب پیامدهای نداشتن بیمه شخص ثالث را بیشتر بررسی می‌کنیم.

جرایم و عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث

قانو‌ن‌گذار در بخش‌های مختلف سعی کرده است که پیامدهای نداشتن بیمه شخص ثالث خودرو را سخت‌تر و سنگین‌تر کند. این عواقب هم در صورتی که راننده فاقد بیمه تصادف کند اعمال می‌شود و هم در مواقعی که او درگیر هیچ تصادفی هم نشود. در زیر به 5 نوع پیامدی که در شرایط مختلف رخ می‌دهد اشاره می‌کنیم:

1) جریمه راهنمایی و رانندگی

از آنجا که داشتن بیمه‌نامه ثالث برای رانندگی الزامی است، در صورتی که پلیس شما را متوقف کند و بیمه ثالث نداشته باشید، طبق قانون می‌تواند شما را جریمه کند. این جریمه در لیست جرایمی که توسط پلیس راهور ارائه شده است وجود دارد و طبق جدول زیر محاسبه خواهد شد. این تخلف از زیردسته تخلفات مرتبط با نداشتن یا عدم اعتبار مدارک لازم قرار می‌گیرد:

کد تخلف	عنوان تخلف	محل ارتکاب تخلف و نرخ جریمه
کلان‌شهرها، مراکز استان‌ها، جاده‌های بین‌شهری و مناطق آزاد تجاری-صنعتی	سایر شهرهای استان	روستاها و راه‌های روستایی
2028	نداشتن بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر	1.500.000 ریال	1.500.000 ریال	1.500.000 ریال

2) توقیف وسیله نقلیه

در صورتی که پلیس وسیله نقلیه شما را به هر دلیلی متوقف کند، یکی از مدارکی از شما درخواست می‌کند بیمه شخص ثالث است. اگر نداشته باشید علاوه بر جریمه نقدی بالا، خودروی شما را تا زمان ارائه بیمه‌نامه توقیف خواهد کرد. به این ترتیب ماشین‌تان به پارکینگ منتقل می‌شود و برای ترخیص آن این بار مجبور خواهید بود که همه بدهی‌های خودرو از جمله خلافی، عوارض شهرداری و… را نیز تسویه کنید.

3) جریمه روزانه نداشتن بیمه شخص ثالث

پیش از اینکه تاریخ قرارداد بیمه ثالث شما تمام شود، موظف‌اید که اقدامات لازم را برای تمدید آن انجام دهید تا پس از اتمام قرارداد قبلی،‌ بلافاصله قراردادتان تمدید شود و فاصله‌ای بین آن‌ها نیفتد. اگر در تمدید بیمه ثالث تعلل کنید، جریمه روزانه‌ای نیز برای شما در نظر گرفته می‌شود. این جریمه برخلاف جریمه قبلی که با پلیس مرتبط بود، با صندوق تامین خسارت‌های بدنی ارتباط دارد و جریمه به حساب آن صندوق واریز می‌شود.

این جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث به هیچ عنوان توسط نمایندگی بیمه قابل بخشودگی نیست و حتما باید پرداخت شود. در جدول زیر مبالغ دیرکرد بیمه در تمدید را مشاهده می‌کنید:

جدول جرایم دیرکرد بیمه شخص ثالث در سال 1404
نوع وسیله نقلیه	مبلغ جریمه دیرکرد روزانه (تومان)
موتورسیکلت گازی	3833
موتورسیکلت دنده‌ای تک‌سیلندر	4692
موتورسیکلت دنده‌ای دوسیلندر (و بیشتر)	5144
موتورسیکلت سه‌چرخ و سایدکار	5531
سواری کمتر از 4 سیلندر	15328
سواری، پیکان، پراید و سپند	18355
سایر سواری‌های 4 سیلندر	21495
سواری بیش از 4 سیلندر	24060
بارکش تا 1 تن	18822
بارکش بیش از 1 تن تا 3 تن	22758
بارکش بیش از 3 تن تا 5 تن	28749
بارکش بیش از 5 تن تا 10 تن	36933
بارکش بیش از 10 تا 20 تن	42989
بارکش بیش از 20 تن	45553

 

همان‌طور که مشاهده می‌کنید در این جدول علاوه بر سواری، جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث موتور و سایر وسایل نقلیه هم آورده شده است. به این معنا که این قانون برای همه لازم‌الاجراست. حالا سوالی که در این بین پیش می‌آید این است که این جریمه هرگز بخشیده نمی‌شود؟

می‌توان به این سوال پاسخ مثبت داد. با این حال در موارد خاصی ممکن است بیمه مرکزی طرحی با نام «طرح آغاز بخشودگی جرایم» را شروع کند که آن هم کاملا ناگهانی و بدون اعلام یا تعهد قبلی است. حتی در بعضی موارد با تمدید بخشودگی جرایم بیمه شخص ثالث، فرصت بیشتری برای خودروهایی که به خاطر جریمه زیاد دنبال تهیه بیمه ثالث نمی‌روند،‌ در نظر می‌گیرد. در نهایت برای اطلاع این موضوع باید خبرهای حوزه بیمه را دنبال کرد.

4) مجازات تصادف بدون بیمه ثالث

در صورتی که خودرو فاقد بیمه نامه باشد و تصادف کند و مقصر شناخته شود، مسئولیت پرداخت همه خسارت‌های جانی و مالی بر عهده او خواهد بود. در این مواقع اصلا تعهد قانونی برای شرکت‌های بیمه وجود ندارد زیرا قراردادی از ابتدا وجود نداشته است. به این ترتیب در تصادفات بدون بیمه ثالث، سمت مقصر باید خسارت طرف مقابل را کامل پرداخت کند،‌ آن هم در کنار همه جرایمی که از ابتدا به آن‌ها اشاره کردیم.

این موضوع هنگام نداشتن بیمه در تصادف منجر به فوت نیز صدق می‌‌کند. با این تفاوت که طبق حکم دادگاه راننده مقصر به خاطر جرمی مانند قتل شبه عمد ممکن است به زندان نیز محکوم شود. در این مواقع نیز صندوق خسارت‌های بدنی دیه متوفی را پرداخت می‌کند، اما در نهایت مسئول پرداخت دیه در صورت نداشتن بیمه، راننده مقصر است و این مبلغ از او پس گرفته می‌شود.

5) ممنوعیت نقل و انتقال و انجام کارهای اداری خودرو

از آنجا که هر کاری مرتبط با خودرو اعم از فروش آن، گرفتن کارت ماشین المثنی، گرفتن برگ سبز المثنی و… همه در مراکز نقل و انتقال خودرو انجام می‌شود، نداشتن بیمه ثالث مانع از انجام همه این کارها می‌شود. فقط پس از ارائه بیمه ثالث قادر خواهید بود که از این گونه خدمات استفاده کنید.

نداشتن بیمه شخص ثالث سهمیه بنزین را قطع می‌کند؟

اگرچه در سال 1404 تصمیم گرفته شد که کارت سوخت و سهمیه بنزین کسانی که بیمه ثالث ندارند از کار بیفتد اما این جریمه هنوز عملیاتی نشده است. البته از آنجا که تکلیف این موضوع اصلا مشخص نیست، اجرای ناگهانی آن کاملا محتمل است. پس توصیه می‌شود که اگر بیمه ندارید در اسرع وقت تهیه کنید زیرا ممکن است امکان سوخت‌گیری سهمیه‌ای نیز از شما سلب شود.

حرف آخر

عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث در وهله اول از جانب پلیس به شما تحمیل می‌شود که خودش را به شکل جریمه نقدی و توقیف نشان می‌دهد. سپس بیمه مرکزی به شکل روزانه از شما جریمه دیرکرد می‌گیرد. در نهایت امکان اقدامات اداری شما روی ماشین نیز محدود خواهد شد. در هنگام تصادفات نیز مسئولیت پرداخت تمام و کمال خسارات جانی و مالی بر عهده شما خواهد بود. به این ترتیب نداشتن بیمه از همه جهات می‌تواند ضررآفرین باشد و منطقی است که آن را همیشه به‌موقع تمدید کنیم.

نداشتن بیمه شخص ثالث چه پیامدهایی دارد؟ جریمه و مجازات قانونی