به گزارش شمانیوز: معدن مس جانجا بهعنوان یکی از پروژههای مهم و استراتژیک شرق کشور، با ظرفیت بالای ذخایر معدنی و پتانسیل توسعه صنایع پاییندستی مس، نقش مهمی در اقتصاد منطقه و زنجیره تأمین مس کشور دارد. مهندس شهاب دهواری، رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان سیستان و بلوچستان در گفتوگوی اختصاصی با شمانیوز مهمترین چالشها، فرصتها و نیازهای توسعه این پروژه را تشریح کرد.
بزرگترین چالشهای عملیاتی و تولیدی معدن مس جانجا چیست و چه راهکارهایی برای کاهش ریسک آنها وجود دارد؟
مهندس دهواری: معدن مس جانجا در مرحله توسعه با چند چالش کلیدی مواجه است؛ از جمله محدودیتهای زیرساختی، فاصله زیاد از مراکز صنعتی و فرآوری، شرایط اقلیمی خاص منطقه و کمبود نیروی انسانی متخصص.
برای کاهش این ریسکها، نخست باید مدیریت یکپارچه پروژه بر پایه مدلهای نوین EPCM (Engineering, Procurement, Construction & Management) به کار گرفته شود تا همزمان توسعه زیرساختها، عملیات استخراج و آمادهسازی کارخانه فرآوری پیش برود. دوم، تمرکز بر بومیسازی فناوری استخراج و فرآوری با همکاری دانشگاههای منطقه و شرکتهای مشاور و پیمانکار بومی ضروری است. در نهایت، ایجاد شبکه پایدار لجستیکی و تأمین انرژی از طریق تعامل بینبخشی میان وزارت صمت، شرکت توانیر و وزارت نفت از الزامات حیاتی پروژه است.
فرصتهای توسعه بازار داخلی و صادرات مس و محصولات مرتبط چیست و چگونه میتوان از آن بهرهبرداری کرد؟
مهندس دهواری: بازار جهانی مس در حال گذار به دوران جدیدی است و مصرف آن در صنایع انرژی پاک، خودروهای برقی و زیرساختهای انتقال انرژی رشد چشمگیری دارد. ایران با در اختیار داشتن ذخایر عظیم مس، از جمله کانسار جانجا، میتواند جایگاه خود در زنجیره ارزش جهانی مس را ارتقا دهد.
برای بهرهبرداری مؤثر، باید مدل صادراتی مبتنی بر محصولات نیمهفرآوریشده و با ارزش افزوده بالا جایگزین صادرات ماده خام شود. همچنین ایجاد هاب فرآوری و صنایع پاییندستی مس در جنوب شرق کشور، علاوه بر توسعه بازار داخلی، امکان حضور پایدار در بازارهای همسایه مانند پاکستان، عمان و هند را فراهم میآورد.
شرکت چگونه میتواند از پروژههای انرژیهای پاک و تجدیدپذیر برای کاهش هزینههای تولید بهرهبرداری کند؟
مهندس دهواری: با توجه به تابش بالای خورشید و اقلیم خشک منطقه، سرمایهگذاری در نیروگاههای خورشیدی و سیستمهای هیبریدی برق–دیزل میتواند نقش بسزایی در کاهش هزینه انرژی ایفا کند.
بهکارگیری پروژههای انرژی تجدیدپذیر در قالب قراردادهای BOO یا BOT، ضمن کاهش وابستگی به شبکه سراسری برق، مزیت رقابتی قابل توجهی در هزینه تمامشده تولید ایجاد خواهد کرد. همچنین استفاده از فناوریهای بازیابی انرژی در فرآیندهای خردایش و پمپاژ آب، میتواند تا 15 درصد هزینههای عملیاتی را کاهش دهد.
استفاده از فناوریهای نوین و هوشمندسازی فرآیندها چه مزایایی برای افزایش بهرهوری شرکت ایجاد میکند؟
مهندس دهواری: هوشمندسازی عملیات معدنی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک الزام است. در معدن مس جانجا، استفاده از سیستمهای مانیتورینگ هوشمند، پهپادهای نقشهبرداری، کنترل از راه دور ماشینآلات سنگین و تحلیل دادههای ژئوتکنیکی با هوش مصنوعی میتواند خطاهای انسانی را کاهش، ایمنی را افزایش و مصرف انرژی و مواد منفجره را بهینه کند. ورود به عرصه هوشمندسازی، نه تنها بهرهوری را افزایش میدهد، بلکه ریسکهای زیستمحیطی و هزینههای نگهداری را نیز کاهش میدهد.
مهمترین نیازهای زیرساختی و تجهیزاتی معدن مس جانجا برای افزایش ظرفیت تولید چیست؟
مهندس دهواری: مهمترین نیازهای فعلی شامل تکمیل زیرساختهای حملونقل (جاده و راهآهن)، تأمین پایدار آب صنعتی و احداث خط انتقال برق فشارقوی است. در بخش تجهیزات، توسعه ناوگان ماشینآلات معدنی متناسب با مقیاس ذخیره و راهاندازی کارخانه فرآوری با فناوری روز اولویت دارد. همچنین ایجاد مرکز تعمیر و نگهداری تخصصی در محل پروژه برای کاهش توقفات عملیاتی ضروری است.
چه حمایتهای دولتی و سیاستهای اقتصادی میتواند معدن را در توسعه پایدار و ارتقای کیفیت محصولات یاری دهد؟
مهندس دهواری: دولت میتواند با ارائه تسهیلات سرمایهگذاری در زیرساختها، معافیتهای مالیاتی برای مناطق کمترتوسعهیافته و حمایت از پروژههای دانشبنیان معدنی نقش مؤثری ایفا کند.
همچنین تسهیل در فرآیند صدور مجوزها، تخصیص منابع مالی از صندوق توسعه ملی و ایجاد پنجره واحد سرمایهگذاری معدنی، زمینه رشد سریعتر پروژه را فراهم میکند. در سطح کلان، اجرای سیاستهای پایدار در حوزه نرخ ارز و قیمتگذاری مواد معدنی، به حفظ تعادل اقتصادی پروژههای بزرگ کمک خواهد کرد.
شرکت برای بهبود فرآیندهای لجستیک و زنجیره تأمین به چه راهکارهایی نیاز دارد؟
مهندس دهواری: بهبود زنجیره تأمین در پروژههای معدنی شرق کشور، مستلزم یکپارچهسازی مدیریت لجستیک، دیجیتالیسازی فرآیندها و توسعه زیرساخت حملونقل منطقهای است. پیادهسازی سیستم مدیریت زنجیره تأمین هوشمند (SCM)، انعقاد قراردادهای بلندمدت با تأمینکنندگان استراتژیک و ایجاد انبار مرکزی در محدوده معدن، از عوامل کلیدی پایداری زنجیره تأمین محسوب میشوند.
یادآوری می گردد پروژه مس جانجا با همکاری چند شرکت بزرگ معدنی و صنعتی و تحت هدایت هلدینگ توسعه معادن و فلزات در حال اجراست. این پروژه که به منظور توسعه و بهرهبرداری از منابع معدنی مس طراحی شده، انتظار میرود نقش مهمی در تقویت صنعت معدنی کشور و افزایش ظرفیت تولید مس ایفا کند. با توجه به مشارکت شرکتهای معتبر، امید میرود این پروژه به عنوان یک الگوی موفق در همکاریهای بینالمللی در بخش معدن و صنایع معدنی شناخته شود.
پروژه مس جانجا، واقع در شهرستان نیمروز استان سیستان و بلوچستان است. این معدن به عنوان یکی از بزرگترین معادن مس و طلا در ایران شناخته میشود و دارای ذخیرهای بالغ بر 101 میلیون تن و ذخیره احتمالی 202 میلیون تن است که آن را در زمره معادن در تراز جهانی قرار میدهد. پیشبینی میشود با ادامه فعالیتهای اکتشافی، ذخایر این معدن به بیش از یک میلیارد تن برسد. این پروژه نه تنها به تقویت صنعت معدنی کشور کمک میکند، بلکه میتواند به عنوان یک الگوی موفق در همکاریهای بینالمللی در بخش معدن و صنایع معدنی شناخته شود.
.gif)
.gif)
0 دیدگاه